Diễn văn của UNAIDS tại cuộc họp thường niên diễn đàn đối tác xã hội dân sự về AIDS
Thưa các đồng nghiệp và các bạn,
Xin chào!
Thật tuyệt vời được có mặt ở đây cùng các bạn, những thành viên của một xã hội dân sự đang ngày càng lớn mạnh của Việt Nam, những con người đã và đang ngày càng tích cực đóng góp nhiều hơn cho ứng phó quốc gia với AIDS.
Sự góp mặt đông đảo của các bạn ở đây ngày hôm nay khiến tôi nhớ đến những đại diện hùng hậu của các tổ chức xã hội dân sự trong Cuộc họp cấp cao của Đại hội đồng LHQ về AIDS năm 2011, diễn ra vào tháng 6 vừa qua tại New York. Đoàn đại biểu Việt Nam do Phó Thủ Tướng Trương Vĩnh Trọng dẫn đầu và có đại biểu đại diện cho xã hội dân sự, đã tham gia thảo luận và chia sẻ rất nhiệt tình tại cuộc họp này.
Cuộc họp cấp cao về AIDS đã thống nhất đưa ra một cam kết toàn cầu về việc thúc đẩy hơn nữa các nỗ lực toàn cầu nhằm xoá bỏ HIV và AIDS, với mục tiêu đặt ra là “3 không”: Không còn ca nhiễm HIV mới, không còn phân biệt đối xử và không còn tử vong do AIDS. Một điều rẫt rõ rang là nếu không có sự chung tay của các bạn – những người sống với HIV, người có nguy cơ cao lây nhiễm HIV và các tổ chức xã hội dân sự khác – những đối tác trọng yếu của ứng phó quốc gia với HIV, thì Việt Nam sẽ không thể đạt được mục tiêu “3 không” này.
Trong suốt 20 năm Việt Nam ứng phó với HIV vừa qua, các bạn đã luôn ở trên tuyến đầu làm việc với dự phòng HIV, điều trị, chăm sóc và hỗ trợ. Các bạn không mệt mỏi tìm đến những người tiêm chích ma tuý, những người nam quan hệ tình dục đồng giới, những người bán dâm và khách hang, vợ chồng hay các bạn tình của họ, giúp họ hiểu các nguy cơ lây nhiễm HIV và biết cách bảo vệ chính minh cũng như người mình yêu quí khỏi bị lây nhiễm HIV. Các bạn phân phát hàng triệu bơm kim tiêm sạch, bao cao su và chất bôi trơn để giúp những người có nguy cơ lây nhiễm cao dễ dàng thực hành những kiến thức dự phòng mà bạn đã truyền đạt cho họ. Các bạn giới thiệu những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao đến với dịch vụ tư vấn và xét nghiệm tự nguyện. Các bạn giúp cho những người sống với HIV tiếp cận được chương trinh điều trị kháng virus và giúp họ tuân thủ chế độ điều trị. Các bạn vận động cho quyền của những người sống với hay chịu ảnh hưởng của HIV trong khi cộng đồng bỏ rơi họ. Các bạn tự vượt lên những khó khăn và thách thức trong cuộc sống riêng và rồi dũng cảm ra trước công luận kể câu chuyện đời mình để giúp giảm bớt những sự hiểu lầm và kỳ thị liên quan đến HIV.
Trong năm vừa qua chúng ta đã chứng kiến việc mở rộng chương trinh điều trị thay thế chất dạng thuốc phiện bằng methadone, chương trinh bơm kim tiêm sạch và chương trinh cung cấp bao cao su. Phòng điều trị methadone xã hội hoá đầu tiên trong cả nước đã mở tại Hải Phòng, với sự tham gia đóng góp của các khu vực ngoài nhà nước. Điều này mang lại thêm lựa chọn cho những người nghiện ma tuý muốn được điều trị bằng methadone nhưng chưa đủ tiêu chuẩn tham gia chương trinh hiện thời. Trong lĩnh vực mại dâm, những năm gần đây đã có nhiều tiến bộ và tìm tòi những cách tiếp cận mới để giải quyết vấn đề này. Các tổ chức LHQ tại Việt Nam khuyễn khích mạnh mẽ việc chấm dứt sử dụng các trại cai nghiện tập trung, hướng tới việc giảm hại dựa vào cộng đồng và sử dụng cách tiếp cận này để giải quyết vấn đề ma tuý và mại dâm.
Những thay đổi chính sách tích cực của Chính phủ Việt Nam theo cách tiếp cận giảm hại sẽ tạo cơ hội cho các dịch vụ dự phòng HIV dựa vào cộng đồng và từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các nhóm tự lực và các tổ chức xã hội dân sự khác tham gia vào việc cung cấp dịch vụ.
Trong 5 năm ở Việt Nam tôi đã thấy năng lực của các tổ chức xã hội dân sự được tăng lên rõ rệt. Điều đó rất quan trọng để các bạn có thể tham gia một cách có ý nghĩa vào ứng phó quốc gia với HIV và tham gia cung cấp dịch vụ. Tôi xin chúc mừng các bạn đã xây dựng được đề xuất dự án thành công cho xã hội dân sự trong vòng 9 của Quỹ Toàn cầu. Tôi tin tưởng rằng việc thực hiện gói hỗ trợ này sẽ giúp các bạn rất nhiều trong việc nâng cao năng lực và đóng góp cho ứng phó quốc gia.
Thế nhưng vẫn còn nhiều điều nữa các bạn có thể làm để tiếp tục nâng cao năng lực cho chính minh và đóng góp nhiều hơn nữa cho ứng phó quốc gia với HIV!
Tôi xin gợi ý một số điều sau mà các bạn cần nỗ lực nhiều hơn:
– Nỗ lực trong vận động chính sách. Các bạn là những người đưa các chính sách về HIV vào cuộc sống và ý kiến phản hồi của các bạn rất quan trọng để điều chỉnh các chính sách này. Kinh nghiệm sống của các bạn chính là những thông tin vô cùng hữu ích cho việc xây dựng và điều chỉnh các chính sách. Bởi vậy hãy cố gắng để ý kiến của các bạn được lắng nghe và thu nhận;
– Tiễp tục điều phối trong các nhóm xã hội dân sự để tổng hợp ý kiến đóng góp cho chiến lược quốc gia mới về HIV đang đăng tải trên trạng thông tin điện tử của Cục phòng chống HIV/AIDS;
– Vận động để có nhiều hơn nữa những con người đi đầu tạo ra sự thay đổi về HIV trong cộng đồng và cùng với họ lên tiếng chống kỳ thị và phân biệt đối xử với HIV. Kỳ thị và phân biệt đối xử vẫn là một trong những rào cản lớn nhất ngăn tiếp cận tới các dịch vụ về HIV ở Việt Nam.
Xin chúc mừng VCSPA và SCDI đã tập hợp được rất nhiều nhóm tự lực và các tổ chức dân sự từ các tỉnh thành khác nhau đến với diễn đàn này, với hỗ trợ của USAID, PEPFAR và HPI.
Và cuối cùng tôi xin chúc các bạn có sức khoẻ tốt và quyết tâm lớn hơn để ứng phó với HIV. Mong rằng tất cả các bạn ở đây sẽ là những người ủng hộ và vận động mạnh mẽ để Việt Nam thực hiện được mục tiêu Không còn ca nhiễm mới HIV. Không còn phân biệt đối xử, và Không còn tử vong do AIDS.
Xin cảm ơn.
