Diễn văn của LHQ tại cuộc họp về định hướng và các ưu tiên chính của Chương trinh mục tiêu quốc gia

Thưa Ngài Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng, Chủ tịch UBQG về phòng chống AIDS, phòng chống ma túy và mại dâm,

Thưa các vị khách quí, các đồng nghiệp và các bạn:

Xin chào các quí vị.

Tôi rất vui và hân hạnh được có mặt tại đây cùng quí vị, với các thành viên của UBQG về phòng chống AIDS, phòng chống ma túy và mại dâm, với đại diện các tổ chức quốc tế và xã hội dân sự .

Tôi đến dự cuộc họp ngay hôm nay với tư cách là quyền điều phối viên LHQ tại Việt Nam. Trong vai trò điều phối viên thường trú của LHQ tại VN, tôi xin mở đầu bằng việc nhắc tới Cuộc họp cấp cao của đại hội đồng LHQ về AIDS vừa diễn ra đầu tháng 6 vừa qua tại New York. Tổng thư ký LHQ ông Ban Ki-moon đánh giá rất cao việc Việt Nam cử một đoàn đại biểu cao cấp tới cuộc họp, dẫn đầu là Phó thủ tướng Trương Vĩnh Trọng và có sự tham gia của lãnh đạo cấp cao từ nhiều bộ ngành khác nhau. Điều đó thể hiện cam kết của Việt Nam với toàn thế giới về một ứng phó được điều phối nhịp nhàng và hiệu quả với HIV. Đoàn đại biểu Việt Nam là một trong những đoàn đại biểu cấp cao nhất của khu vực tham dự cuộc họp cấp cao này, và điều đó cũng chứng tỏ rằng Việt Nam cam kết mạnh mẽ với ứng phó với HIV trong khu vực. Phó thủ tướng Trương Vĩnh Trọng và đoàn đại biểu đã chia sẻ những thành công trong ứng phó với dịch HIV của VIệt Nam và học hỏi từ các quốc gia khác tại cuộc họp cấp cao này.

Ngài Michel Kazatchkine,  Giám đốc điều hành Quỹ toàn cầu, ngài Michel Sidibe, Giám đốc điều hành UNAIDS và ngài Eric Goosby, Điều phối viên toàn cầu về AIDS của Hoa Kỳ cùng nhiều đại biểu khác tại cuộc họp đều khuyến khích Việt Nam chia sẻ với các nước Đông Âu và các quốc gia khác những kinh nghiệm của minh trong việc ứng phó thành công với phòng chống HIV trong người tiêm chích ma túy thông qua chương trình methadone và chương trinh bơm kim tiêm sạch.

Cuộc họp cấp cao của đại hội đồng LHQ về AIDS đã thông qua một cam kết toàn cầu nhằm tăng cường các nỗ lực toàn cầu trong việc xóa bỏ HIV và AIDS, hướng tới mục tiêu thực hiện 3 không: Không còn ca nhiễm HIV mới, không còn phân biệt đối xử và không còn tử vong do AIDS. Tôi xin chúc mừng UBQG vì nỗ lực xây dựng Chiến lược quốc gia phòng chống HIV/AIDS giai đoạn mới và việc dùng mục tiêu 3 không làm khung để xây dựng chiến lược này.

Một điều rất rõ ràng là, chúng ta sẽ không thể giảm được các ca nhiễm HIV mới và tử vong do AIDS nếu không xóa bỏ được kỳ thị và phân biệt đối xử. Một ưu tiên chính cho tất cả các quốc gia trên toàn thế giới sẽ là đảm bảo rằng những người sống với HIV và những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao nhất có thể tiếp cận được tới các dịch vụ dự phòng, chăm sóc, điều trị và hỗ trợ mà không bị cản trở bởi các định kiến hay hành vi mang tính kỳ thị với HIV. Các tổ chức LHQ rất mong muốn được sát cánh cùng UBQG trong việc tiếp tục nỗ lực hướng tới việc thực hiện mục tiêu 3 không trong thời gian tới.

Tôi muốn nhân dịp này cảm ơn Ngài Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng vì ngài đã nêu một tấm gương lãnh đạo vô cùng mạnh mẽ trong ứng phó với HIV trên cương vị Chủ tịch UBQG. Các bước tiến mà Việt Nam đã đạt được trong ứng phó với HIV cũng như trong các vấn đề về ma túy và mại dâm phần lớn đều là nhờ sự cam kết và lòng nhiệt tình thường trực của Ngài Phó thủ tướng trong việc không ngừng tìm kiếm và cố gắng thực thi những chương trinh và chính sách hiệu quả nhất. Chúng ta đã được chứng kiến trong năm vừa qua việc mở rộng các chương trinh nhằm giải quyết mối liên hệ giữa HIV, ma túy và mại dâm cũng như đã cho hiệu quả trong việc giảm lây truyền HIV. Đó là chương trinh methadone, chương trinh bơm kim tiêm sạch và chương trinh cung cấp bao cao su. Tôi xin nhấn mạnh rằng nhờ những sáng kiến này mà việc không chế dịch HIV trong những người tiêm chích ma túy đã được cải thiện mạnh mẽ nhất kể từ trước tới nay. Lĩnh vực phòng chống mại dâm đã có nhiều bước tiến trong những năm gần đây nhằm xem xét những cách thức mới trong việc giải quyết vấn đề mại dâm, và tôi xin ghi nhận vai trò lãnh đạo của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội trong lĩnh vực này. Một thành tựu lớn nữa là việc xây dựng Chương trinh mục tiêu quốc gia về phòng chống HIV/AIDS. Chương trình này sẽ đảm bảo nguồn lực trong nước dành cho phòng chống HIV ít nhất là trong một thời gian ngắn sắp tới và tôi hy vọng Quốc hội Việt Nam sẽ phê duyệt Chương trinh mục tiêu quốc gia cho cả 5 năm. Các tổ chức LHQ tại Việt Nam xin chúc mừng Ngài Phó thủ tướng Trương Vĩnh Trọng vì những đóng góp to lớn trong việc mang lại những thành công nói trên và những thành tựu khác trong ứng phó quốc gia với HIV.

Thay mặt các tổ chức LHQ tại Việt Nam, tôi cũng xin chào mừng những nhà lãnh đạo mới của VN sẽ tham gia công cuộc phòng chống HIV. Chúng tôi tin rằng thế hệ lãnh đạo mới của UBQG sẽ tiếp tục là những tấm gương sáng như Ngài Phó thủ tướng Trương Vĩnh Trọng và các thành viên UBQG khác. Chúng tôi rất mong muốn được cộng tác với các nhà lãnh đạo mới của UBQG để tiếp tục phấn đấu cho các thành tựu trong ứng phó với HIV ở Việt Nam và hỗ trợ VN tiến bước mạnh mẽ hơn tới tiếp cận phổ cập tới dự phòng HIV, chăm sóc, điều trị và hỗ trợ cũng như đạt được Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ số 6 về HIV và AIDS.

Hướng tới thế hệ lãnh đạo mới của UBQG và những bước tiến mới, thành công mới của VN trong phòng chống AIDS, chúng tôi rất vui mừng được nghe bài trình bày buổi chiều hôm nay về dự án “Hỗ trợ UBQG về phòng chống AIDS, phòng chống ma túy và mại dâm trong việc nâng cao năng lực điều phối, huy động nguồn lực và vận động chính sách về HIV và AIDS”. Chúng tôi xin đặc biệt cảm ơn chính phủ Úc và Luxembourg vì đã tài trợ cho nỗ lực rất quí báu này của Việt Nam trong ứng phó với HIV. Những nỗ lực như thế này càng trở nên thiết yếu hơn trong bối cảnh các nguồn tài trợ của nước ngoài cho VN nói chung và cho HIV nói riêng đang giảm sút. Dự án sẽ giúp các chính sách, chương trinh can thiệp và hoạt động trở nên thông nhất hơn ở cả cấp địa phương và trung ương, việc điều phối sẽ được tăng cường và các nguồn lực sẽ được sử dụng một cách hiệu quả nhất trong khả năng cho phép.

Các tổ chức LHQ tại VN đặc biệt khuyến khích các nhà lãnh đạo mới của UBQG sử dụng dự án này để:

• Củng cố các thành tựu đã đạt được, mở rộng các ứng phó tại cộng đồng và các cách tiếp cận giảm hại cho những nhóm có nguy cơ lây  nhiếm HIV cao (gồm chương trinh methadone, chương trinh bơm kim tiêm sạch và những cách thức mới để giải quyết vấn đề mại dâm mà tôi đã nói đến ở trên). Mở rộng những cách tiếp cận này sẽ không chỉ góp phần bảo vệ những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao như người tiêm chích ma túy, nam quan hệ tình dục đồng giới và người bán dâm mà còn đảm bảo rằng dịch HIV không lan sang vợ và bạn tình của họ;

 

• Đảm bảo rằng nguồn lực dành cho dự phòng HIV được sử dụng vào những hoạt động can thiệp tạo ra tác động trực tiếp và mạnh mẽ nhất. Một số cách tiếp cận hiện dùng rất đắt đỏ trong khi tác động lại không lớn và còn có thể mang lại những kết cục không hay về HIV, sử dụng ma túy và mại dâm.

 

• Chính phủ VN cần khẩn cấp tăng cường nguồn ngân sách quốc gia dành cho dự phòng HIV, điều trị và chăm sóc, đồng thời đảm bảo rằng các nguồn lực do các tổ chức quốc tế hỗ trợ được sử dụng một cách hiệu quả nhất.

 

• Mở rộng tiếp cận tới điều trị cho những người sống với HIV, tìm cách  tăng cường tính hiệu quả của chương trinh điều trị, bao gồm việc bắt đầu điều trị sớm hơn, xây dựng các phác đồ điều trị phối hợp tốt hơn, đưa vào sử dụng các công cụ chẩn đoán rẻ hơn và dễ sử dụng hơn, và sử dụng cách tiếp cận chi phí thấp do cộng đồng làm chủ trong việc cung cấp dịch vụ. Các biện pháp này chắc chắn sẽ tạo ra những tác động lớn hơn.

 

• Các tổ chức LHQ ở VN sẵn sang tiếp tục hỗ trợ UBQG và các thành viên trong việc đạt được những mục tiêu nói trên và hướng tới đạt được các bước tiến mới trong việc tăng cường tính hiệu quả và sự bền vững của ứng phó quốc gia với HIV.

Cuối cùng tôi xin một lần nữa thay mặt các tổ chức LHQ ở VN cảm ơn Ngài Phó thủ tướng vì đã cam kết và dẫn dắt không mệt mỏi ứng phó quốc gia với HIV cũng như xin chúc Ngài những điều tốt đẹp nhất trong tương lai. Tôi xin chúc Ngài một chặng đường mới tươi đẹp và tôi tin chắc ngài sẽ không hoàn toàn nghỉ mà còn tiếp tục cống hiến cho đất nước VN.

Xin cảm ơn.